31 stycznia 2022 r. w 77. rocznicę powrotu Złotowa do Polski (po 173 latach niewoli) odbyło się uroczyste Otwarcie ekspozycji stałej w Kaplicy Pamięci w Złotowie do zwiedzania.

RELACJA Z OTWARCIA TUTAJ

Lokalizacja dawnej kaplicy w sąsiedztwie trzech cmentarzy (katolickiego, ewangelickiego i wojennego) zdecydowała o tematyce prezentacji. Doskonale odtworzone wnętrze z historycznymi freskami stanowi oprawę dla kilkunastu plansz i gablot o tematyce funeralnej i militarnej. Zarówno plansze jak i zgromadzone eksponaty odnoszą się do dziejów Krajny Złotowskiej, jej wielokulturowego dziedzictwa i kilkusetletniego współistnienia na tym obszarze Polaków, Niemców i Żydów.

W przestrzeniach między freskami na ścianach kaplicy umieszczono 16 tablic, na których w układzie chronologicznym stworzono zapis najważniejszych wydarzeń z dziejów Złotowa i okolic, począwszy od archeologii na II wojnie światowej skończywszy. Każda tablica dotyczy suwerennego okresu z historii regionu, gdzie zwiedzający w pełny sposób może zaznajomić się z historią miasta i przyległych miejscowości.

Tematyka plansz:

1. Warowne grody – czyli najstarsze dzieje Złotowszczyzny

2. Burzliwe dzieje Krajny – krwawe wojny z sąsiadami oraz długie okresy pokoju

3. Zamek w Złotowie – chluba Potulickich i Grudzińskich, zburzony przez Szwedów w XVII w

4. Złotowskie Powązki – wielopokoleniowy cmentarz katolicki

5. Zapomniane cmentarze ewangelickie – świadkowie wielokulturowości na Krajnie

6. Epidemie chorób zakaźnych – cholera, dżuma, tyfus, ospa… aż do pandemii COVID-19

7. Cmentarz żydowski – wielowiekowa obecność z tragicznym finałem zagłady

8. Pogromca Napoleona – rzecz o feldmarszałku Blucherze i jego związkach ze Złotowszczyzną

9. Pomniki wojen pruskich – od Lipska, Waterloo po Sedan, z kombatantami w tle

10. Złotowianie w powstaniu wielkopolskim – od wielkich nadziei po rozczarowanie

11. Piloci i marynarze w Złotowie czyli tradycje lotnicze i morskie w naszym mieście

12. Gorąca granica w przededniu wybuchu II wojny światowej w powiecie złotowskim

13. Obozy jenieckie w latach 1939 – 1945 – Oflag II D Gross Born

14. Walki o Złotów

15. Walki na Wale Pomorskim

16. Cmentarz wojenny w Złotowie

Pracownicy Muzeum postarali się, by na wspomnianych tablicach znalazły się opisy osób i epizodów z historii regionu najbardziej interesujących. Stąd znajdziemy tam odwołanie do barwnej postaci feldmarszałka, księcia Lebrechta von Blucher, przez sześć lat rezydującego w Starym Dzierzążnie nieopodal Złotowa. Na innej z tablic opisano życiorys urodzonego w Złotowie gen. Waltera Kruegera, słynnej postaci z historii USA, wciąż mało znanej w rodzinnym mieście. Tablice ponadto szeroko traktują o prehistorycznych grodziskach, o zburzonym złotowskim zamku, bractwie kurkowym, obozie pracy, cmentarzach wszystkich wyznań, morowym powietrzu, wybuchu i zakończeniu II wojny światowej. Ważne miejsce zajmuje tragedia w Podgajach, gdzie naziści spalili w stodole polskich żołnierzy. Podkreślona jest także rola Powstania Wielkopolskiego poprzez wspomnienie wydarzenia za pomocą tablicy, która upamiętnia nazwiska uczestników zrywu powstańczego spoczywających na złotowskich cmentarzach.

Ciekawość wśród eksponatów wzbudzają elementy sakralne. W Kaplicy Pamięci eksponujemy rzeźby nieznanych Świętych z XVII i XVIII w., metalową trumnę z przełomu XIX/XX w., emaliowaną tabliczkę nagrobną z XIX w., ornat, kielich liturgiczny z XVIII w. wraz z paterą, książeczki do nabożeństwa i śpiewniki z pocz. XX w. oraz metalowy kufer z okuciami z 1848 z kościoła WNMP w Złotowie. W gablocie prezentujemy zestaw akcesoriów aptecznych z XIX/XX w.

Na szczególne wyróżnienie zasługuje makieta złotowskiego zamku, zbiór odznaczeń toruńskiego Kurkowego Bractwa Strzeleckiego z okresu międzywojennego należący do Rocha Maćkowicza ze Świętej oraz oficerska czapka powstańca wielkopolskiego, a także polskie medale i odznaczenia z okresu I i II wojny światowej. Wyodrębniliśmy także zbiór drobnych przedmiotów należących do żołnierzy i jeńców wojennych z terenu Złotowszczyzny, w tym fragment obozowego drutu kolczastego z oflagu II D – Gross Born. Ekspozycję dopełniają różnorodne akcesoria uzbrojenia wojskowego i ekwipunku jak mundury i szynel wojenny, broń, magazynki, hełmy, klamry do pasa, orzełki, saperki, menażki i manierki, skrzynki na amunicję i łuski, nieśmiertelniki i fotografie – żołnierzy polskich, niemieckich i radzieckich. Prezentujemy tu również marynarski worek transportowy U.S. Army z 1944 r. – własność żołnierza, który po 1945 r. zamieszkał w Złotowie.

Zapraszamy do nieodpłatnego zwiedzania Kaplicy Pamięci w każdą niedzielę (godz. 13.00-14.00) lub w tygodniu, uprzednio umawiając wizytę w siedzibie Muzeum Ziemi Złotowskiej, tel. 67 263 2872.