poniedziałek - piątek 8-16 sobota 10-14

Kolędowanie na Krajnie

Kolędowanie, czyli obchodzenie domów przez kolędników miało na celu zapewnienie odwiedzanym ludziom szczęścia – to jeden z najdawniejszych obrzędów na Krajnie. Kolędników nazywano tu Gwiżdżami, Gwiazdkami lub Gwiazdorami 🎄
Obrzędy kolędnicze usytuowały się ostatecznie w czasie tzw. GODÓW (okres od Bożego Narodzenia do św. Trzech Króli).
Praktyka wodzenia gwiazdy początkowo nawiązywała do pogańskiego zwyczaju nowo narodzenia Słońca, by ostatecznie w czasach chrześcijańskich związać się z Gwiazdą Betlejemską. Zarówno forma składania życzeń, czyli śpiewanie, recytowania, wykrzykiwanie, jak i towarzyszące jej działania, np. przedstawienia kolędnicze, tańce, popisy oraz stroje (przebrania) uczestników obrzędu były niezwykle zróżnicowane w zależności od regionu i czasów.
Popularną formą było kolędowanie z maszkarami zwierzęcymi, któremu towarzyszyło odgrywanie komicznych scenek oraz straszenie widzów i płatanie figli. Na pożegnanie kolędnicy składali życzenia i dziękowali za dary. Często spotykane było kolędowanie z GWIAZDĄ wykonaną z kolorowego papieru, podświetloną od środka, przymocowaną ruchomo do drzewca. Trzymający ją kolędnik nazywany był gwiazdorem lub gwiaździchem.
Najbardziej upowszechnioną formą przebierańców stał się: turoń, koza, niedźwiedź, koń, bocian i baran… Charakterystycznymi postaciami ludzkimi w grupach kolędniczych byli: pasterze, trzej królowie, dziad, baba, Żyd, śmierć, diabeł, Cygan, żołnierz, policjant, kominiarz, muzykant. Inną formą kolędowania było chodzenie z szopką.
 
Zdjęcia z finału konkursu „Z gwiazdą po kolędzie”, MZZ. 2017 r.
Skip to content